ویتامین ب ۷ (Vitamin B7) – بیوتین یا ویتامین H
ویتامین ب ۷ که با نام بیوتین یا ویتامین H نیز شناخته می‌شود، یکی از ویتامین‌های ضروری و محلول در آب از خانواده B کمپلکس است. این ویتامین نقش کلیدی در متابولیسم کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها دارد و به بدن کمک می‌کند تا انرژی مورد نیاز خود را از مواد غذایی دریافت کند. بیوتین همچنین به دلیل اثرات مثبت بر سلامت مو، پوست و ناخن شهرت زیادی پیدا کرده است.
ویژگی‌ها و خصوصیات
- فرمول شیمیایی: C10H16N2O3S
- محلول در آب و حساس به حرارت بالا.
- به‌عنوان کوآنزیم در واکنش‌های کربوکسیلاسیون عمل می‌کند.
- نقش مهم در سنتز اسیدهای چرب و اسیدهای آمینه.
فواید و نقش‌های بیولوژیکی
بیوتین برای سلامت عمومی بدن ضروری است. این ویتامین به رشد و ترمیم بافت‌ها کمک کرده و در بهبود عملکرد سیستم عصبی نیز مؤثر است. همچنین یکی از شناخته‌شده‌ترین فواید آن، تأثیر مثبت بر رشد مو و استحکام ناخن‌ها است. مکمل‌های بیوتین معمولاً برای کاهش ریزش مو و بهبود کیفیت پوست توصیه می‌شوند.
منابع غذایی
- تخم‌مرغ (به‌ویژه زرده).
- مغزها مانند بادام و گردو.
- حبوبات مثل عدس و نخود.
- غلات کامل و سبوس.
- جگر و گوشت قرمز.
- ماهی و لبنیات.
علائم کمبود
کمبود ویتامین ب ۷ نادر است، اما در صورت بروز می‌تواند علائمی مانند ریزش مو، شکنندگی ناخن‌ها، بثورات پوستی (به‌ویژه اطراف دهان و بینی)، خستگی، افسردگی، بی‌اشتهایی و اختلالات عصبی ایجاد کند. مصرف طولانی‌مدت سفیده خام تخم‌مرغ (به دلیل وجود آویدین که به بیوتین متصل می‌شود) نیز ممکن است باعث کمبود بیوتین گردد.
مکمل‌ها و ایمنی
بیوتین به‌طور کلی ایمن در نظر گرفته می‌شود و حتی در دوزهای بالاتر نیز عوارض جدی ایجاد نمی‌کند. با این حال، مصرف بی‌رویه بدون مشورت پزشک توصیه نمی‌شود. مکمل‌های بیوتین اغلب برای بهبود مشکلات پوستی، ناخن و مو یا در شرایط پزشکی خاص تجویز می‌شوند.
جمع‌بندی
ویتامین ب ۷ یا بیوتین یکی از ویتامین‌های ضروری برای متابولیسم انرژی و سلامت پوست، مو و ناخن است. اگرچه کمبود آن نادر است، اما توجه به رژیم غذایی متنوع و در صورت نیاز استفاده از مکمل‌های معتبر می‌تواند به پیشگیری از مشکلات ناشی از کمبود این ویتامین کمک کند.