پودر استامینوفن (پاراستامول)
استامینوفن که با نام پاراستامول (Paracetamol) نیز شناخته میشود، یکی از پرمصرفترین داروهای مسکن و تببر در جهان است. این دارو بهصورت پودر سفیدرنگ و بیبو موجود است و در صنایع داروسازی بهعنوان ماده اولیه برای تولید قرص، کپسول، شربت و سوسپانسیونهای دارویی استفاده میشود. پودر استامینوفن بهدلیل اثربخشی بالا و ایمنی نسبی، یکی از مهمترین ترکیبات دارویی پایه به شمار میرود.
ویژگیها و خصوصیات
- فرمول شیمیایی: C8H9NO2
- ظاهر: پودر سفید و بلوری، بدون بو.
- حلالیت: بهطور محدود در آب حل میشود و در الکل انحلالپذیری بیشتری دارد.
- ویژگی دارویی: مسکن خفیف تا متوسط و تببر مؤثر.
کاربردهای دارویی
پودر استامینوفن بهعنوان ماده اولیه در صنایع داروسازی برای ساخت داروهای مسکن و تببر مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو برای کاهش دردهای عضلانی، سردرد، دنداندرد، دردهای قاعدگی و همچنین کنترل تب ناشی از عفونتها تجویز میشود. استامینوفن به دلیل ایمنی نسبی و عدم اثرگذاری مستقیم بر معده و دستگاه گوارش، نسبت به داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) محبوبتر است.
عوارض جانبی و محدودیتها
- مصرف بیش از حد میتواند باعث آسیب شدید کبدی شود.
- در بیماران با مشکلات کبدی یا الکلیسم مزمن باید با احتیاط مصرف گردد.
- در دوزهای معمول، عوارض جانبی کمی دارد و معمولاً بهخوبی تحمل میشود.
نکات نگهداری
پودر استامینوفن باید در محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. ظروف نگهداری باید دربسته باشند تا از رطوبت و آلودگی محافظت گردد. در صنایع داروسازی، این پودر تحت شرایط GMP (Good Manufacturing Practice) ذخیره و استفاده میشود.
جمعبندی
پودر استامینوفن (پاراستامول) یکی از پرکاربردترین داروهای جهان است که بهعنوان مسکن و تببر نقش حیاتی در مراقبتهای پزشکی ایفا میکند. هرچند مصرف آن در دوز مناسب بیخطر است، اما استفاده بیش از حد میتواند منجر به مسمومیت کبدی شود؛ بنابراین، رعایت دوز تجویزی و نظارت پزشک یا داروساز اهمیت ویژهای دارد.